Ο όρος "αλλεργία" χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Clemens von Pirquet το 1906 για να περιγράψει την τάση ορισμένων ατόμων να εκδηλώνουν διαφορετικές αντιδράσεις, όταν εκτίθενται σε συγκεκριμένες ουσίες ή στοιχεία (αλλεργιογόνα).

Σαν αλλεργική αντίδραση ορίζεται η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε ένα αλλεργιογόνο.

Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει και ουσίες που το σώμα μπορεί να μην έχει αντιδράσει, όταν εκτεθεί σ’ αυτές για πρώτη φόρα, ενώ αντίστοιχα άλλοι άνθρωποι μπορούν να τις ανεχθούν χωρίς προβλήματα. Τέτοιες ουσίες είναι οι πρωτεΐνες από τη γύρη, από τα δέντρα (π.χ. πεύκα) και από τα χόρτα, διάφορες τροφές (π.χ. ψάρια, οστρακοειδή, φράουλες), ακάρεα σκόνης, μέταλλα (π.χ. νικέλιο) ή και ουσίες που χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά και στα φαρμακευτικά προϊόντα.

ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΑ ΣΤΑΔΙΑ
Η ανάπτυξη της αλλεργίας λαμβάνει χώρα σε δύο στάδια. Αρχικά, υπάρχει η φάση της ευαισθητοποίησης και έπειτα ακολουθεί η φάση της εκδήλωσης. Τα κλινικά συμπτώματα της αλλεργίας εμφανίζονται μόνο στη φάση της εκδήλωσης. Σε μερικούς ανθρώπους δεν παρουσιάζονται κλινικά συμπτώματα αλλεργίας, γιατί δεν εξελίσσονται μετά την φάση της επαγωγής.

•    Οι αντιδράσεις οξείας φάσης που προκαλούνται μέσα σε δευτερόλεπτα έως μερικά λεπτά από την πρόκληση του αλλεργιογόνου αλλά και οι αντιδράσεις αργής φάσης που εμφανίζονται μέσα σε αρκετές ώρες.
•    Αντίθετα, η χρόνια αλλεργική φλεγμονή είναι μια επίμονη φλεγμονή που εμφανίζεται μετά από επαναλαμβανόμενη έκθεση στο αλλεργιογόνο.

Πιο συγκεκριμένα για την οικιακή σκόνη, η οποία περιέχει διάφορα συστατικά όπως ακάρεα, αλλεργιογόνα κατοικίδιων ζώων, γύρη και σωματίδια που μπορούν να προκαλέσουν άσθμα και αλλεργίες. Ακόμη αν η υγρασία είναι πολύ υψηλή, μπορεί να εμφανιστεί μούχλα και τα ακάρεα της οικιακής σκόνης ευδοκιμούν όπου υπάρχει ζεστό και υγρό περιβάλλον, ειδικά σε στρώματα και κλινοσκεπάσματα.  Η αύξηση των αλλεργικών ασθενειών μπορεί να σχετίζεται και με την κλιματική αλλαγή. Ένα θερμότερο κλίμα οδηγεί σε μεγαλύτερη εποχή γύρης και κατά συνέπεια σε αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αναπνευστικών αλλεργιών. Η γύρη μπορεί να προκαλέσει διασταυρούμενες αλλεργίες, επειδή υπάρχουν παρόμοιες πρωτεΐνες σε αυτήν και σε τρόφιμα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί, γεγονός που θα αυξήσει επίσης τις αλλεργικές αντιδράσεις σε αυτά. Περαιτέρω, μια τροφική αλλεργία αναπτύσσεται, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδράσει σε μια προσπάθεια απόρριψης μιας τροφής που καταναλώθηκε με τη διατροφή. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ανοσολογικών αντιδράσεων στις τροφικές αλλεργίες. Περισσότεροι από έναν τύπο αντιδράσεων μπορεί να εμφανιστούν ταυτόχρονα στο ίδιο αλλεργικό άτομο.
Οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, με νέα πιο επεξεργασμένα τρόφιμα, καθώς και τα συντηρητικά τους συμβάλουν στις αλλεργίες. Οι τροφικές αλλεργίες εμφανίζονται συχνότερα σε άτομα που έχουν προβλήματα είτε δερματικά είτε αναπνευστικά, όπως για παράδειγμα ατοπική δερματίτιδα, άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα. Οι τροφικές αλλεργίες τύπου 1 εμφανίζονται σε λιγότερο από το 5% του πληθυσμού. Ονομάζονται επίσης άμεσες ή οξείες, είναι IgE διαμεσολαβούμενες ή και ατοπικές τροφικές αλλεργίες. Συνήθως εμφανίζονται εξαιτίας κάποιας γονιδιακής προδιάθεσης, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίζει να δημιουργεί έναν συγκεκριμένο τύπο αντισώματος που ονομάζεται IgE (ανοσοσφαιρίνη IgE) σε ορισμένες τροφές. Οι τροφικές αλλεργίες προκαλούνται από πρωτεΐνες τροφίμων και συνήθως προκαλούν γρήγορες αντιδράσεις. Τα συμπτώματα που προκαλούνται από τις IgE μεσολαβούμενες αλλεργίες, αναπτύσσονται εντός λεπτών έως 1-2 ωρών από την κατανάλωση της τροφής. Οι διατροφικές αλλεργίες με τη μεσολάβηση της IgE και των μεικτών IgE και μη IgE εμφανίζονται με τα συμπτώματά τους και αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση του τρόφιμου. Αυτές οι αντιδράσεις συμβαίνουν, επειδή η φυσική ανοχή είναι διαταραγμένη. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως και σε άλλα όργανα εκτός από το γαστρεντερικό, όπως στο δέρμα, στο αναπνευστικό σύστημα και στο καρδιαγγειακό σύστημα. Τα κοινά τροφικά αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν τα αυγά, τα όσπρια, τα φιστίκια αλλά και άλλους ξηρούς καρπούς, ακόμη μπορεί να είναι σε ψάρια και σε οστρακοειδή. Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις που προκύπτουν από τις τροφές  μπορεί να προκαλέσουν χιλιάδες φυσιολογικές επιδράσεις στο σώμα.
Είναι, λοιπόν, ιδιαιτέρως σημαντική η σωστή διατροφή και οι κατάλληλες διατροφικές συμβουλές για όσους υποφέρουν από αλλεργίες.

Αλλεργία ή Κορωνοϊός?

Η αλλεργική φλεγμονή είναι άσηπτη φλεγμονή (δεν οφείλεται σε μικροβιακό παράγοντα). Συνεπώς δεν υπάρχει πυρετός, εκτός και αν την συνοδεύουν επιπλοκές όπως παραρρινοκολπίτιδα ή άλλα. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι το συνεχές φτέρνισμα, μπούκωμα ή καταρροή, φαγούρα στη μύτη και στοματοφάρυγγα και καταβολή δυνάμεων (συχνότερα από τη χρήση αντιισταμινικών σκευασμάτων). Συχνά συνυπάρχει αλλεργική επιπεφυκίτιδα με κόκκινα, οιδηματώδη μάτια, υδαρείς διαφανείς εκκρίσεις, κνησμό, φωτοφοβία, δακρύρροια.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!
Όταν όμως η λοίμωξη προέρχεται από κορωνοϊό, τα συμπτώματα είναι κυρίως πυρετός, δύσπνοια, ξηρός βήχας, κακουχία, πόνοι σε αρθρώσεις-μυς, πονοκέφαλος και σπάνια διάρροια, τα οποία διαρκούν για περιορισμένο χρονικό διάστημα.


ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΓΟΥΤΑ, MD, MSc, PhD
ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ
ΑΠΟΦΟΙΤΟΣ ΑΠΘ
ΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΖΥΡΙΧΗΣ
ΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣΑ ΣΤΟ ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ