Το τσάι του βουνού είναι αγαπημένο αφέψημα ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Η θρεπτική του αξία είναι αξιοσημείωτη και παράλληλα με την μοναδική επίγευση, συμβάλλει και στην ενυδάτωση του οργανισμού. Η επιστημονική του ονομασία είναι Σιδερίτης και είναι γνωστό και σαν τσάι ελληνικό ή τσάι του Ολύμπου ή τσάι Παρνασσού.
Το τσάι του βουνού περιέχει φλαβονοειδή, αιθέρια έλαια, τριτερπενικά οξέα, διτερπένια, κουρκουμίνη και καρυοφυλλίνη. Περιέχει επίσης, φαινολοπροπάνια, ιριδοειδή, κουμαρίνες, λιγνάνες και στερόλες. Ο συνδυασμός τους προσφέρει αντιοξειδωτική δράση , η οποία είναι πολύτιμη για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ο Διοσκουρίδης αναφέρει το τσάι του βουνού με το όνομα “σιδηρίτης”, καθώς οι σύγχρονοί του πίστευαν ότι το φυτό ήταν αποτελεσματικό κατά των πληγών που προκαλούνταν από σιδερένια αντικείμενα, κατά τη διάρκεια των μαχών. άλλους, το όνομα χαρακτήριζε τους βλαστούς του φυτού, οι οποίοι είχαν σέπαλα που έμοιαζαν με την αιχμή του δόρατος, ενώ κάποιοι εικάζουν πως η ονομασία προέρχεται απλούστατα από την περιεκτικότητα του βοτάνου σε σίδηρο.
Το τσάι του βουνού φαίνεται να είναι αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση των κρυολογημάτων, της ρινικής συμφόρησης, των αναπνευστικών προβλημάτων και του επίμονου βήχα. Επίσης ανακουφίζει από τη δυσπεψία και συμβάλλει στην καταπολέμηση του στομαχόπονου. Έχει διουρητική δράση οπότε και βοηθάει στην καλή νεφρική λειτουργία αλλά και στην μείωση των κατακρατήσεων. Πιθανώς να έχει και φαρμακολογικές ιδιότητες όπως αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αντιοξειδωτικές, σε βαθμό αντίστοιχο του πράσινου τσαγιού. Λόγω των φλαβονοειδών του φυσικά συμβάλλει και στην υγεία της καρδιάς. Η αγχολυτική του δράση είναι αξιοσημείωτη αφού προσφέρει χαλάρωση.
Αναλύσεις από Έλληνες ερευνητές, που έχουν γίνει σε φυτά sideritis, έδειξαν ότι περιέχουν πολλά αιθέρια έλαια με αντιμικροβιακή επίδραση (έναντι κυρίως Gram+ μικροβίων αλλά και έναντι συγκεκριμένης σειράς του μύκητα Candida Albicans), ενώ το τσάι της Εύβοιας εμφάνισε δραστικότητα έναντι συγκεκριμένων μικροβίων, ανάλογη των αντιβιοτικών αμπικιλλίνη και αμικασίνη.
Μια από τις πιο πρόσφατες αξιόλογες έρευνες που έγινε από ομάδα Γερμανών επιστημόνων, που στηρίχτηκε σε εργαστηριακά δεδομένα, έδειξαν πως το τσάι του βουνού και συγκεκριμένα το είδος τσάι του Ολύμπου επηρεάζει την αναστολή της επαναπρόσληψης ουσιών του εγκεφάλου, με τις οποίες διεκπεραιώνεται η μεταφορά μηνυμάτων από το ένα εγκεφαλικό κύτταρο στο άλλο(ουσίες που λέγονται νευροδιαβιβαστές). Τα δεδομένα οδήγησαν σε μια ενδιαφέρουσα έρευνα σε ποντίκια με νόσο Αλτσχάιμερ. Παρατήρησαν, λοιπόν, πως τα ποντίκια που πήραν εκχύλισμα τσαγιού του Ολύμπου, σε αντίθεση με αυτά που δεν πήραν, παρουσίασαν σημαντική μείωση της πρωτεΐνης β-αμυλοειδές, η συσσώρευση της οποίας θεωρείται ένοχη για Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με τον επικεφαλή της έρευνας: «Πίνοντας καθημερινά τσάι για έξι μήνες, η ασθένεια υπαναχωρεί στο επίπεδο που ήταν εννέα μήνες νωρίτερα και μετά από αυτό σταθεροποιείται σημαντικά»
Το τσάι του βουνού παρασκευάζεται ως εξής:
Βράζουμε νερό. Όταν σταματήσει ο βρασμος προσθέτουμε 2 κ.γλ τσάι του βουνού για κάθε φλιτζάνι νερό. Το αφήνουμε για 4 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε.
Μπορούμε να καταναλώνουμε άφοβα, αρκετά φλιτζάνια την ημέρα, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κρυολογήματος, δεδομένου ότι το τσάι του βουνού δεν περιέχει καφεΐνη. Με λίγο μέλι και μερικές σταγόνες φρέσκου λεμονιού, το υπέροχο αυτό τσάι, θα μας ανακουφίσει άμεσα.
Το ανώτερο τσάι έρχεται από τα ψηλά βουνά… αναφέρει μία Κινέζικη παροιμία. Μήπως εννοούσαν τα ελληνικά? ‘Ο,τι και αν εννοούσαν, το βέβαιο είναι ότι η χώρα μας προσφέρει αναρίθμητα ωφέλιμα τρόφιμα και εμείς μπορούμε να τα απολαμβάνουμε και φυσικά να κερδίζουμε τα οφέλη τους για την υγεία μας. Απολαύστε το τσάι του βουνού ζεστό η κρύο όλο τον χρόνο!
Αναστασία Κόκκαλη
Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος