Η εγκυμοσύνη είναι μία ιδιαίτερη περίοδος στην ζωή της γυναίκας σε ό,τι αφορά την διατροφή της. Η επαρκής πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών είναι σημαντική για την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου αλλα και για την καλή υγείας της μητέρας.
1. Τι πρέπει να προσέχουν οι γυναίκες ώστε να μην πάρουν πολύ βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και τι να προσέχουν στην περίπτωση που το βάρος τους δεν είναι αρκετό ή χάνουν βάρος στην εγκυμοσύνη και τι μπορεί να προκαλέσει αυτή η απώλεια?
Η προσθήκη βάρους στην εγκυμοσύνη έχει μελετηθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια. Τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι οι γυναίκες με φυσιολογικό βάρος κατά την έναρξη της εγκυμοσύνης μπορούν να πάρουν από 11,5 έως 16 κιλά σε όλη την εγκυμοσύνη. Βέβαια στις υπέρβαρες και στις ελλειποβαρείς γυναίκες η συνιστώμενη προσθήκη βάρους είναι διαφορετική. Υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις και οδηγίες ανάλογα με το ύψος, την ηλικία και το βάρος. Είναι σημαντικό να γίνει καταγραφή ύψους και βάρους στην αρχή της κύησης και να προκαθοριστεί η αναμενόμενη και υγιής προσθήκη βάρους ανάλογα με τα σωματομετρικά στοιχεία. Και βέβαια, τα κιλά της εγκυμοσύνης θα χαθούν εύκολα όταν δεν ξεπεράσουν τον στόχο.
2. Πόσο βάρος έχει περιθώριο να πάρει ή να χάσει μια γυναίκα στην εγκυμοσύνη?
Αν μία γυναίκα πριν την εγκυμοσύνη είναι ήδη παχύσαρκη ή υπέρβαρη, το βάρος της θα αυξηθεί γρήγορα και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πολλών επιπλοκών και παθήσεων, όπως π.χ. διαβήτης κύησης, υπέρταση, πρόωρος τοκετός κλπ και αυξάνεται και η περιγεννητική θνησιμότητα. Συστήνεται λοιπόν να ολοκληρωθεί απώλεια περιττών κιλών πριν την σύλληψη. Ωστόσο, αν τελικά η παχύσαρκη γυναίκα συλλάβει χωρίς να το έχει προγραμματίσει, τότε η σωστή επιλογή τροφίμων είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Σκοπός του διατροφικού σχήματος είναι να προσλάβει η έγκυος γυναίκα όλα τα απαραίτητα για την κύηση θρεπτικά συστατικά και το βάρος να παραμείνει σταθερό το πρώτο τρίμηνο. Δεν επιτρέπεται να υπάρξει απώλεια βάρους, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο έμβρυο. Η προσθήκη βάρους είναι αναπόφευκτη, αλλά τουλάχιστον μπορεί να γίνει με αργό ρυθμό.
3. Από πού γίνεται η πρόσληψη του βάρους; Έχει να κάνει μόνο με τις τροφές;
Το επιπλέον βάρος σε μία φυσιολογική εγκυμοσύνη είναι το αποτέλεσμα φυσιολογικών διαδικασιών με σκοπό την ενίσχυση της εμβρυϊκής και μητρικής ανάπτυξης. Το έμβρυο κατά την εγκυμοσύνη ζυγίζει 3-3.5 κιλά μόνο, ενώ το συνολικό επιπλέον βάρος είναι σχεδόν τετραπλάσιο. Τα υπόλοιπα κιλά, λοιπόν , οφείλονται στα φυσιολογικά προϊόντα της κύησης, τα οποία είναι ο πλακούντας, το αμνιακό υγρό, αλλά οφείλονται και στην αύξηση της ολικής μάζας του αίματος και του εξωκυτταρικού υγρού, στην αύξηση του νατρίου και στην επιπλέον κατακράτηση υγρών.
4. Μια σύντομη αναφορά σχετικά με το τι τροφές να προτιμούν έτσι ώστε να διατηρούν φυσιολογικό βάρος.
Η διατροφή της εγκύου απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό ώστε να υπάρχει σωστή αναλογία θρεπτικών συστατικών και κάλυψη των ενεργειακών αναγκών. Ο κανόνας ‘τρώω για 2’ δεν ισχύει. Σε γενικές γραμμές η διατροφή της εγκύου θα πρέπει να είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, άπαχο κρέας, πουλερικά, ψάρι και άπαχα γαλακτοκομικά. Συστήνεται να επιλέγει δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως, καθώς και καστανό ή αναποφλοίωτο ρύζι και ζυμαρικά ολικής αλέσεως. Η συνολική πρόσληψη νερού πρέπει να είναι 8-10 ποτ/μέρα. Τα γλυκίσματα, οι λιπαρές τροφές και τα επεξεργασμένα τρόφιμα θα πρέπει να αποφεύγονται καθώς προσδίδουν θερμίδες χωρίς θρεπτική αξία και επιπλέον περιττά κιλα. Η έγκυος γυναίκα πρέπει να αποφεύγει τροφές που περιέχουν ωμό αυγό, γαλακτοκομικά χωρίς παστερίωση και μισοψημένα κρέατα και ψάρια. Η καθαριότητα και η υγιεινή των τροφίμων είναι υψίστης σημασίας για την ασφάλεια της εγκύου.
zzz
Αναστασία Κόκκαλη
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος